Sommige mensen hebben het geluk dat ze hun hele leven doorkomen zonder hun geestelijke vermogens te verliezen. Jammer genoeg is dat niet voor iedereen het geval. Door hun hoge leeftijd en/of ziekte zijn sommige mensen niet langer in staat om hun vermogen te beheren. Goldwasser Exchange geeft u een overzicht van de preventieve maatregelen die mensen kunnen nemen om de nadelen van een dergelijke situatie tot een minimum te beperken.
Als de mentale toestand van iemand achteruitgaat, zijn de naasten soms genoodzaakt om deze persoon onder beheer van goederen te laten plaatsen. Een kwetsbare persoon kan onbekwaam worden verklaard om zijn vermogen te beheren (bankrekeningen beheren, een gebouw aankopen, een schenking doen, afstand doen van een eigendom, een lening aangaan, een huurcontract ondertekenen, ...). In dat geval wijst de vrederechter een vertrouwenspersoon aan die de beschermde persoon vertegenwoordigt of gewoonweg bijstaat als deze daden stelt in het kader van het beheer van zijn vermogen.
De bedoeling van een dergelijke maatregel is uiteraard om kwetsbare personen te beschermen tegen zichzelf of tegen kwaadwillige derden die misbruik zouden kunnen maken van hun zwakheid. Deze maatregel mag in sommige gevallen dan wel noodzakelijk lijken, toch is het vaak een ware lijdensweg om hem door te voeren, vooral als het vermogen van de persoon in kwestie een zekere omvang heeft.
Wanneer iemand onder beheer van goederen wordt geplaatst, gebeurt het immers vaak dat de door de beheerder aangewezen persoon zonder de voorafgaande toestemming van de vrederechter alleen maar daden kan stellen die onder het dagelijkse beheer vallen (huur, facturen, dagelijkse kosten, ... betalen). Voor alles wat onder het eigenlijke vermogensbeheer valt, kan de situatie bijzonder ingewikkeld worden en in sommige gevallen er in de praktijk zelfs toe leiden dat de effectenrekeningen van de beschermde persoon volledig geblokkeerd worden.
Als de beschermde persoon bovendien geen naasten heeft die het statuut van beheerder op zich kunnen nemen, kan een professioneel beheerder die niet tot de familie behoort, worden aangesteld, wat niet altijd aangenaam is.
Om dit soort situaties te vermijden, bestaan er verschillende oplossingen:
1) Buitengerechtelijke lastgeving
De buitengerechtelijke lastgeving werkt op dezelfde manier als een gewone lastgeving: een vertrouwenspersoon (de gevolmachtigde) krijgt de bevoegdheid om in naam en voor rekening van de beschermde persoon te handelen. De gevolmachtigde heeft dan een vrij ruime bevoegdheid om het vermogen van de andere persoon te beheren (algemene lastgeving).
Een gewone lastgeving heeft echter het nadeel dat ze afloopt wanneer de persoon die de lastgeving heeft uitgevaardigd, door een vrederechter handelingsonbevoegd wordt verklaard.
Een buitengerechtelijke lastgeving daarentegen krijgt pas echt zin op het ogenblik dat de andere persoon onbevoegd wordt verklaard. Wanneer een buitengerechtelijke lastgeving bestaat op het ogenblik dat een vrederechter een persoon onbevoegd verklaart, verordent hij in principe dat de buitengerechtelijke lastgeving wordt uitgevoerd, en komt er geen onderbewindstelling, waarvan de nadelen hierboven reeds werden aangestipt.
In principe houdt dat voor de gevolmachtigde in dat hij het vermogen van de kwetsbare persoon op een flexibelere en soepelere manier kan beheren, ook al blijft de vrederechter controle uitoefenen op de manier waarop de gevolmachtigde de goederen van de handelingsonbevoegde persoon beheert.
Dankzij de invoering van een buitengerechtelijke lastgeving kunnen mensen bepalen op welke manier zij wensen dat hun vermogen wordt beheerd als ze zelf niet langer bekwaam zouden zijn om dat te doen. De aangewezen gevolmachtigde dient dan de vooropgestelde richtlijnen in acht te nemen.
2) Schenking door vertegenwoordiging
Een persoon die nog goed bij zijn hoofd is, kan bovendien een verklaring afleggen waarin hij er uitdrukkelijk mee instemt dat een deel van zijn eigendommen het voorwerp uitmaakt van een schenking indien hij onbevoegd verklaard zou worden.
Wanneer een dergelijke verklaring bestaat, heeft een beheerder het recht om eigendommen die tot het vermogen van de handelingsonbevoegde persoon behoren, te schenken aan personen die door deze persoon werden aangewezen, op voorwaarde dat de beschermde persoon daardoor niet in armoede dreigt te vervallen.
Men kan immers perfect alle voorwaarden en lasten voorzien van de schenking die zou worden toegekend indien deze persoon handelingsonbevoegd verklaard zou worden.
Deze oplossing heeft twee niet te verwaarlozen voordelen. Ten eerste kunnen door deze schenking de successierechten aanzienlijk worden verminderd die bij het overlijden van de beschermde persoon zouden worden geheven. Ten tweede kunnen bezittingen die het voorwerp uitmaken van een schenking, door de begunstigden van de schenking volledig vrij worden beheerd, zonder dat een voorlopig gevolmachtigde of een vrederechter tussenbeide hoeft te komen.
De effectieve realisatie van de schenking door de beheerder, moet worden goedgekeurd door de vrederechter, die moet nagaan of de handelingsonbevoegde persoon wel degelijk van tevoren zijn wil kenbaar heeft gemaakt en of de schenking betrekking heeft op het vermogen van de beschermde persoon.