Ho, ho, niet zo snel

h2 Beurskoersen lopen vooruit/h2

Beurskoersen hebben steevast de neiging om vooruit te lopen op de reële economie. Meestal met zo’n 6 tot 12 maanden. Dat is niet vreemd, want wanneer een belegger een aandeel koopt doet hij dat om te kunnen delen in de toekomstige winstgroei van een onderneming. Zo ook weer nu. Zo was de AEX-index in oktober vorig jaar anticiperend op de Amerikaanse presidentsverkiezingen – met een onzekere uitslag – met een procent of zeven weggezakt. Begin november won Biden de verkiezingen en vlak erna kwam Pfizer (NYSE:PFE) met een vaccin tegen corona. Het sentiment op de beurzen sloeg om. Zo steeg de AEX-index in een tijdsbestek van zes maanden met ruim 32 procent. Beleggers liepen daarmee vooruit op een economisch herstel, mede geholpen door de onwaarschijnlijk omvangrijke steunpakketten uitgevaardigd door de nieuwe Amerikaanse regering.

h2 Eerste kwartaalresultaten/h2

De afgelopen weken rapporteerden de meeste bedrijven hun resultaten over het eerste kwartaal van 2021. De verwachtingen van de beleggers waren vooraf hoog. Zo werd er in de Verenigde Staten een winstgroei van 23 procent en in de Europese Unie van 47 procent verwacht. De beurzen waren immers niet voor niets al maanden aan het stijgen. De hooggespannen verwachtingen bleken echter wat bleekjes. Zowel in de Verenigde Staten als in de Europese Unie werden ze niet slechts overtroffen, maar volledig ondersteboven geblazen. In de Verenigde Staten rapporteerden de bedrijven uit de S&P 500-index volgens Factset een winsttoename van niet minder dan 50 procent. Waar beleggers het in de Europese Unie doorgaans met minder moeten doen dan die in de Verenigde Staten was dat deze keer anders. De bedrijven uit de Stoxx Europe 600-index rapporteerden volgens Refinitiv een winsttoename van – schrik niet – 90 procent. Zoals zo vaak bleken beurskoersen de beste – of de minst slechte zo u wilt – voorspeller van de reële economie. Op zich niet zo raar. De beurs is niets anders dan de collectieve mening van miljoenen beleggers. Die weten samen vaak meer dan de meest briljante econoom of analist.

h2 Overal tekorten/h2

Ondertussen rollen de gerenommeerde instituten over elkaar heen in het naar boven bijstellen van hun hun taxaties voor de economische groei dit jaar. Er worden groeicijfers verwacht waar men in diverse opkomende markten nog van zou watertanden. Deze plots sterk aantrekkende vraag dreigt echter de aanbodzijde van de economie volledig te overdonderen. Veel bedrijven moesten in de pandemie flink saneren om hun hoofd boven water te kunnen houden. Productiefaciliteiten werden stilgelegd of gesloten, personeel werd naar huis gestuurd of ontslagen. Deze bedrijvigheid kan niet zomaar à la minute weer worden opgestart. Personeel heeft in sommige gevallen een andere baan gevonden of is niet meer beschikbaar. Mijnbouwers hadden al jaren niet meer in het delven van nieuwe grondstoffen geïnvesteerd. De plots aantrekkende vraag leidt zo tot enorme tekorten aan industriële metalen, hout, soft commodities en ook halfgeleiders. Tekorten leiden tot prijsstijgingen. 

h2 Van het ene naar het andere uiterste/h2

Zo is in korte tijd de vrees voor een zware economische recessie volledig omgeslagen in de angst voor een oververhitte economie. Inflatie is opeens het buzzword. Beleggers zijn druk doende hun portefeuilles aan de situatie aan te passen. Zo worden de populaire groeiaandelen, voornamelijk uit de technologiesector, omgeruild voor cyclische aandelen. Deze laatsten zouden immers meer van een snel economisch herstel kunnen profiteren. En ze zijn niet zo duur. De prijzen van grondstoffen maken het dak volledig poreus, zo hard gaan ze er door heen. De koersen van aandelen van banken, oliefondsen, industriële bedrijven en verzekeraars lijken wel aan hun tweede jeugd te zijn begonnen. Zeker als de rente ook nog eens gaat oplopen. De beurs kan gewoon krachtig blijven doorstijgen, alleen hebben de oude generaals (technologie) plaats gemaakt voor nieuwe (cyclische aandelen). Niets aan de hand dus? Ho,ho, niet zo snel.

h2 Backwardation/h2

Opvallend is de lauwe reactie van de beurzen op de toch fenomenaal goede bedrijfsresultaten. Zo is de AEX-index sinds eind maart niets meer opgeschoten. De index beweegt al weer enige tijd voornamelijk zijwaarts. Dat terwijl de economie red hot is en de winsten door het dak gaan? Zou het niet zo kunnen zijn dat de beurs anticipeert op juist een tegenvallende economische groei? Is het niet vreemd dat de rente op 10-jaars staatsleningen ook al weer enige tijd niet meer van zijn plaats komt? Obligatiebeleggers lijken daarmee niet te anticiperen op een oververhitte economie met een gierende inflatie. Ook op de grondstoffenmarkten is er geen sprake van overspannen verwachtingen. Jawel, de spotprijzen zijn (toren) hoog, maar de termijnmarkten worden gekenmerkt door een opmerkelijk sterke mate van backwardation. Backwardation is te vergelijken met een inverse rentestructuur op de obligatiemarkt. Beleggers en speculanten verwachten op termijn lagere prijzen in plaats van hogere. Bepaald geen vrees voor een gierende inflatie. 

h2 Wijst China de weg?/h2

Dan nog iets. Het virus brak in den beginne uit in China. Daar werd de economie het eerst hard geraakt. Later volgde de westerse wereld. China kwam ook als eerste weer uit de coronacrisis. De beurzen begonnen daar als eerste weer op te lopen. En nu? De Chinese indices staan stuk voor stuk lager de laatste maanden. Het zou zomaar eens kunnen dat de overal aanwezige tekorten in de westerse economieën het economisch herstel ernstig gaan frustreren. De meest recente macrocijfers uit de Verenigde Staten wijzen daar ook op. Het aantal nieuwe banen viel fors tegen, de detailhandelsverkopen waren minder en het consumentenvertrouwen was niet zo bruisend als verwacht. Het zou zo maar kunnen dat na de publicatie van de kwartaalcijfers de beurzen een rustige, nieuwsluwe periode ingaan. Pas in juli volgen de resultaten over het tweede kwartaal. Tot die tijd zal het macronieuws – inflatie, rente – de markten beheersen. Wellicht ondergaan de beurzen een correctie-in-de-tijd. De winsten stijgen hard, maar de koersen komen nauwelijks van hun plaats. Niet de veronderstelde grote boze crash, maar de aandelen worden wel goedkoper. Beleggers krijgen hierdoor de tijd zich te positioneren voor de rest van het jaar. Haast is niet nodig.