De Fed is weer aan zet
Vanavond komt de Federal Reserve met zijn rentebesluit. De rente zal niet van zijn plaats komen. De centrale bankiers hebben meer dan duidelijk gemaakt het daarvoor nog te vroeg te vinden. Belangrijker zijn echter de economische voorspelling, de inflatieverwachting en de zogenaamde dot plot die na afloop van de meeting gerapporteerd zullen worden. Een aanmerkelijke wijziging van het laatste kan de markt in beweging zetten. Voor de langere termijn is het eigenlijk allemaal peanuts. De rente heeft zijn piek bereikt en zal op enig moment gaan zakken. Wanneer is de vraag, maar de richting is voor beleggers het belangrijkst.
De BoJ schrijft geschiedenis
Eerder deze week kwam een andere centrale bank tot een historisch besluit. De Bank of Japan verhoogde voor het eerst in 17 jaar de beleidsrente. Daarmee kwam een einde aan een langdurige periode met een negatieve rente. Ook ging er een streep door de yield curve control, een monetair beleid waarbij ervoor gezorgd wordt dat de lange rente niet boven een bepaald niveau uitstijgt. Verder zal de BoJ niet langer Exchange Traded Funds (ETF’s) en beursgenoteerde vastgoedfondsen opkopen. De bank blijft nog wel koper van staatsobligaties.
Grote gevolgen
Een inflatie van 2,2 procent stelt de BoJ in staat de rente te verhogen. De arbeidsmarkt staat er goed voor na een jarenlange stagnatie. Een door de vakbonden afgedwongen loonstijging van 5,28 procent was voor de centrale bank voldoende reden de rente te verhogen. Deze beslissing van de BoJ kan op de langere termijn grote gevolgen voor beleggers gaan hebben. Groter dan het kwartje meer of minder van de Federal Reserve in de VS. Een hogere rente in Japan kan namelijk de nodige schokgolven op de beurzen veroorzaken.
Grootste staatsschuld
Om te beginnen beschikt Japan met ruim 250 procent van het BNP over de grootste staatsschuld van alle belangrijke economieën. Het is weliswaar voornamelijk een schuld van de staat aan de Japanse bevolking, maar bij zo’n omvang telt iedere renteverhoging. Japanse beleggers zijn de afgelopen decennia ook steevast grootschalig actief geweest op buitenlandse markten. De buitenlandse beleggingen bedroegen eind vorig jaar 4200 miljard dollar, waarvan alleen al 1100 miljard dollar aan Amerikaanse staatsleningen. Het Japanse staatspensioenfonds is met een beheerd vermogen van 1400 miljard dollar ’s werelds grootste belegger. Een hogere rente in eigen land zou voor een gedeeltelijke terugkeer van deze gelden kunnen zorgen.
Vrije val Japanse yen
Een hogere rente betekent ook het einde van de vrije val van de Japanse yen. Ruim drie jaar geleden noteerde de dollar nog 102 yen, tegenwoordig 151. Deze enorme daling heeft de Japanse export fors gestimuleerd. Zo maakte bijvoorbeeld Toyota (NYSE:TM) afgelopen jaar recordwinsten. De rally op de beurs was voldoende om het 34 jaar oude record van de Nikkei-index te verpulveren. Een stijgende yen zal de winstgevendheid van de exporteurs geen goed doen.
De yen carry trade
Het grootste gevolg zullen een stijgende rente en een stijgende yen echter hebben voor de yen carry trade. Deze carry trade komt erop neer dat beleggers goedkoop lenen in yen om het geld vervolgens bijvoorbeeld in de VS te beleggen. Bij een renteverschil tussen Japan en de VS van 3,5 procent in 10-jaars staatsleningen een zeer lucratieve bezigheid. Niet voor kleine particuliere beleggers, maar wel voor grote professionele beleggers. Een zeer lage rente en een steeds verder zakkende yen maakte deze carry trade steeds interessanter.
Rampzalig
Een stijgende rente en yen kunnen echter leiden tot het grootschalig terugdraaien van deze carry trades. Beleggingen in buitenlandse effecten en met name Amerikaanse staatsleningen kunnen zwaar onder druk komen. Dalende Treasuries en een stijgende rente in de VS kunnen rampzalig uitpakken voor de Amerikaanse economie en uiteindelijk voor alle beurzen wereldwijd.
Tegengestelde richting
Het gaat hierbij om onwaarschijnlijk grote bedragen. Vooralsnog lijken de markten zich er niet al te druk over te maken. Daarin hebben ze het gelijk nog aan hun zijde. De Japanse centrale bankiers zijn immers op de hoogte van al deze bovengenoemde effecten van een renteverhoging. En zullen om die reden voorzichtig opereren. Bovendien is de inflatie in Japan ook niet dusdanig dat de centrale bank snel in actie moet komen. De carry trade is nog niet dood. Maar wanneer de BoJ tegen de richting van de VS en de EU in blijft gaan, kan het op zeker moment wel spannend gaan worden.