2020 kunnen we als een zwart jaar bestempelen. Coronavirus, lockdown, economische recessie, klimaatrampen, spanningen tussen de VS en China, oorlogsdreiging aan de Middellandse Zee, in de Kaukasus, in Libië en in de Zuid-Chinese Zee, opkomst van het populisme, straffeloosheid van dictators… Door deze overvloed aan slecht nieuws hadden we de neiging positieve berichten te negeren. Wij sommen er u toch enkele op, kwestie van de moraal hoog te houden.
We hoeven er geen tekeningetje bij te maken. Iedereen heeft het elke dag ondervonden: 2020 is een jaar om zo snel mogelijk te vergeten. Maar tussen al deze negatieve berichtgeving, men zou zelfs kunnen denken aan het Bijbelse verhaal van de plagen van Egypte, kwam er toch ook wat positief nieuws bovendrijven. Hier hebt u er enkele, in willekeurige volgorde.
1. Binnenkort is er een Covidvaccin
Als we er eens goed over nadenken: nooit eerder is het voorgevallen dat er zoveel middelen zijn ingezet om een epidemie te bestrijden. Terwijl het normaal minstens 10 jaar duurt om een vaccin op punt te zetten, zal het Covidvaccin in minder dan 18 maanden operationeel zijn. Zonder ongelukken zullen er in het eerste semester van 2021 meerdere vaccins beschikbaar zijn. Voor België heeft Maggie De Block zelfs al een datum gegeven (in maart) en de naam van het product (het vaccin van Sanofi-GSK), maar uit ervaring weten we dat we de woorden van de minister met een korreltje zout moeten nemen. Zeker in de wetenschap dat Sanofi-GSK pas in december op grote schaal start met de klinische proeven voor hun vaccin. De kans is dus klein dat ze tegen maart klaar zullen zijn.
Niettemin zitten er vele concurrerende vaccins wel degelijk al in de laatste testfase. De “Vaccine Tracker” van de New York Times telt er 11, zonder rekening te houden met het Russische vaccin en vier Chinese vaccins die reeds worden toegediend aan de eerste-lijnberoepen. Dichter bij huis heeft de Europese Unie reeds voorbestellingen geplaatst voor vaccins bij Sanofi-GSK (meer dan 300 miljoen doses), bij Pfizer-BioNTech (200 miljoen + een optie op nog eens 100 miljoen), bij Astra-Zeneca (300 miljoen) en bij Curevac (225 miljoen). Volgens een berekening van het AFP (Agence France-Presse) zouden er contracten met farmabedrijven zijn afgesloten voor in totaal 1,5 miljard doses. De EU heeft er trouwens op gelet niet al zijn eieren in hetzelfde mandje te leggen, de verschillende vaccins gebruiken namelijk allemaal een andere aanpak in de virusbestrijding. Dat de vaccins er zo snel komen, mag dus echt wel gevierd worden als een opmerkelijke prestatie van de wetenschappelijke wereld.
2. De economische opleving wordt duidelijk
De vooruitzichten betreffende de economische activiteit in 2020 die enkele maanden geleden geopperd werden, lijken misschien toch te pessimistisch. Hoewel een volledig herstel nog veraf is, zijn er toch landen die het momenteel beter doen dan voorzien. We hebben het dan over China en Duitsland, twee grote locomotieven voor de wereldeconomie. Die relatief goede economische gezondheid is er doordat China het coronavirus overwonnen heeft, en doorat Duitsland het virus grotendeels onder controle kon houden en tegelijk massaal investeerde om hun industrie draaiende te houden.
Na een krimp van 6,8% in het eerste kwartaal ging de Chinese groei in het tweede kwartaal weer in stijgende lijn (+3,2%). Wat beter is dan de voorspellingen van de economen. Zowel de productie- als de dienstensector herstelt zich sterk. De export van de laatste vier maanden ligt hoger dan die van 2019. Volgens Jim O’Neil, een ex-econoom bij Goldman Sachs (NYSE:GS), zal de Chinese groei in 2020 positief uitvallen en in 2021 zullen de verliezen van 2020 weggeveegd zijn. Toch is het verschil in levensomstandigheden groot bij de Chinezen. De rijken en de middenklasse consumeren weer volop in een virusvrij land. De autoverkoopcijfers tijdens het Autosalon van Peking zijn daar het bewijs van, maar de lagere klassen blijven het zwaar te verduren hebben.
Ook in Duitsland verloopt het herstel vlotter dan voorzien, dit dankzij hun grootste troef, de productiesector, die kan profiteren van een stijgende mondiale vraag, vooral van China dan. In september sprong de index van de aankoopdirecteuren naar 56,6, het hoogste peil van de laatste twee jaar. De dienstensector blijft echter achter. En zelfs al lijkt de pandemie gedeeltelijk achter de rug te zijn dankzij de maatregelen van de federale regering en de deelstaten, blijft de Duitse consument voorzichtig. De autoproductie boekt vooruitgang, maar blijft wel 15% onder het niveau van voor de pandemie.
3. Twee vijandelijke broers ondertekenen vredesakkoord
Wie had dat 10 of 20 jaar geleden durven denken? Twee Golfstaten, de Verenigde Arabische Emiraten en Bahrein, hebben de strijdbijl begraven en diplomatieke, commerciële en veiligheidsrelaties aangeknoopt met Israël. De twee petroleummonarchieën hadden al jaren officieuze banden met de Hebreeuwse staat op het vlak van inlichtingen. De dreiging van de Iraanse expansiedrang, de gemeenschappelijke vijand van Israël en de Golfstaten, en de vriendelijke druk van het Witte Huis hebben ongetwijfeld de toenadering tussen die landen bespoedigd. Als tegenprestatie voor de erkenning van Israël heeft Netanyahu zijn plannen voor de annexatie van een deel van de bezette gebieden, althans voorlopig, moeten afblazen.
4. Bewuster van de klimaatdreiging
Nadat de Europese Unie zich reeds engageerde om tegen 2050 koolstofneutraal te zijn, heeft China, meer bepaald president Xi Jinping, dezelfde doelstelling aangekondigd, maar wel tegen 2060. Het ambitieuze klimaatplan van presidentskandidaat Joe Biden voorziet ook koolstofneutraliteit tegen 2050, d.w.z. dat de CO2-uitstoot van de mens maar even groot mag zijn als wat er door de natuurlijke ecosystemen kan worden geabsorbeerd. Dat is goed nieuws, want we hebben het hier over de drie grootste CO2-vervuilers van de planeet. Zelfs al zullen we met deze laattijdige bewustwording waarschijnlijk niet kunnen vermijden dat de temperatuur 2° hoger komt te liggen dan in het pre-industriële tijdperk, is het toch een stap in de goede richting.
5. De Europese solidariteit wordt bevestigd
Het was niet ieder voor zich. Het clubje van de zuinige landen, soms ook wel de “vrekken” genoemd, weigerden geld te geven aan de meer spilzieke landen, zoals Italië en Spanje, die echter wel zwaarder getroffen waren door de pandemie. Na vier dagen en drie nachten van felle onderhandelingen, waarbij men vaak dichtbij een breuk stond, bereikten de 27 lidstaten een akkoord over een herstelplan en doorbraken ze een taboe door hun schulden gemeenschappelijk te maken. Dit is een historische stap, want het is nu de EU die als één blok 750 miljard euro uitleent en zich bereid toont om de landen die er het meest nood aan hebben te steunen, in casu Italië en Spanje.
6. Zwitserland blijft in de Schengenzone
Er komt dus geen Swissxit. Zondag laatstleden hebben 63% van de Zwitsers ‘neen’ gezegd tegen het voorstel om komaf te maken met het vrije verkeer tussen Zwitserland en de EU-landen. Dit referendum werd georganiseerd door de Union démocratique du centre (UDC, Zwitserse Volkspartij), de anti-Europese conservatieven, die de immigratie naar Zwitserland sterk aan banden wil leggen. Dit is al de derde keer dat een referendum van de UDC verworpen wordt.
7. De mensheid blijft innoveren
Eén van de vele voorbeelden: op 21 september onthulde Airbus (PA:AIR) drie concepten van door waterstof aangedreven vliegtuigen met als doel om tegen 2035 een “zero emission” commercieel vliegtuig operationeel te hebben. Groene waterstof, opgewekt via elektrolyse, is een propere energiebron en waterstofmotoren vormen een geloofwaardige optie in een wereld die koolstofneutraal wil zijn. Duitsland heeft een budget van 9 miljard euro uitgetrokken om waterstoftoepassingen te ontwikkelen, Frankrijk 7 miljard. De EU is van plan tegen 2030 een park met elektrolytische cellen te bouwen die 40 gigawatt aan elektriciteit kunnen produceren, dit is het dubbele van de capaciteit van de Drieklovendam in China, momenteel de grootste energiecentrale ter wereld.
8. Technologie is manna voor beleggers
De beurs heeft zich snel kunnen herstellen, na de crash van maart, dankzij de technologische waarden. Enkele voorbeelden van hoogvliegers, gerekend vanaf 1 januari: Zoom: +617%, Tesla (NASDAQ:TSLA): +404%, Nvidia (NASDAQ:NVDA): +120%, Amazon (NASDAQ:AMZN): +72%, Apple (NASDAQ:AAPL): + 56%, Netflix (NASDAQ:NFLX): +56%, Salesforce (NYSE:CRM): +51%. De lockdown, waartoe de helft van de wereldbevolking veroordeeld was, heeft de gebruikers hun gedrag doen veranderen. Uit noodzaak werd het internet onze belangrijkste vorm van contact met de buitenwereld en online activiteiten zijn snel onmisbaar geworden. De tools voor thuiswerk, online aankopen, streaming video en andere applicaties hebben enorm hun voordeel gehaald uit de situatie, wat de ganse technologiesector een geweldige boost gaf.
9. Binnenkort is er een Belgische regering
Zal de Vivaldi-coalitie 500 dagen na de verkiezingen een volwaardige regering voortbrengen? Fingers crossed, want de beste grapjes zijn de korte. Maandag bleven de onderhandelingen nog steken bij de begrotingskwestie, waarover de gesprekken blijkbaar nog maar net opgestart waren, terwijl dat net “de sleutel is tot een regeerakkoord” (Le Soir).