The case for gold

AMSTERDAM - De goudprijs bleef maandag min of meer onveranderd op $1.750 per Toz doordat iedereen uitkeek naar de uitkomst van de discussie rondom Griekenland. Hier konden de ministers maar geen duidelijke afspraken maken over de volgende tranche aan leningen. Vannacht kwam eindelijk het besluit.

Hoe verrassend: de Europese ministers van Financiën hebben de kosten voor de uitstaande leningen aan Griekenland gehalveerd, meer tijd gegeven om deze leningen terug te betalen en daarnaast wordt er opnieuw een lening verstrekt van 34,4 miljard euro. Deze stappen moeten Griekenland weer op het rechte pad brengen. Maar we lijken de boel maar niet op de rit te krijgen. Begin 2010 begonnen de eerste perikelen rondom Griekenland zichtbaar te worden en laten we eerlijk zijn, er is nog weinig veranderd.

Waar zit nu de oplossing? Enerzijds roept een steeds groter wordende menigte dat Griekenland het verder zelf uit moet zoeken, anderzijds worden we gewaarschuwd dat we niet kunnen overzien welke verregaande consequenties een afscheid van Griekenland tot gevolg kan hebben. Dit alles is nog maar een fractie van de problemen waar we tegenaan hikken in de Verenigde Staten. En dat alles heeft weer zijn weergave op de prijs van goud. Geen wonder dat het gele goed dit jaar weer, voor het twaalfde jaar op rij, tot de best presterende commodities behoort.

Top voor goud?
Toch was zo’n beetje de meest gestelde vraag op de Dag van de Belegger 2012 of de prijs van goud niet zijn top heeft bereikt. Wij namen wel een verandering waar. Drie jaar geleden waren alleen nog maar de hardcore Goldbugs geïnteresseerd in onze stand. Dit jaar kwamen de bezoekers massaal op ons afgerend. Vooral na de speech van doctor Doom himself, Mark Faber.

Maar hoe zit dat nu met het goud? Is goud een bubbel? Als we kijken naar het wereldwijd belegd vermogen, dan is er tot op heden nog geen 0,7% belegd in goud. De institutionele partijen zijn er gewoonweg nog niet aan toe. Pensioenfondsen investeren nog nauwelijks in goud, alhoewel het pensioenfonds voor Vereenigde Glasfabrieken (SPVG) in maart dit jaar de rechtszaak won tegen De Nederlandsche Bank en daarmee de weg vrij heeft gemaakt voor alle Nederlandse pensioenfondsen om meer dan 3% in goud te beleggen.

De vermogensbeheerders lijken ook heel stellig. Voor de meesten zit goud nu (nog) niet in het mandaat. En laten we eerlijk zijn; als je op de Vrijmibo vraagt wie er allemaal heeft belegd in goud steken er van de 10 man hooguit 2 hun hand op.



De centrale banken
Voor de centrale banken is er blijkbaar wel genoeg reden om goud aan te kopen. Achter de schermen worden er tonnen goud aangekocht. Gezamenlijk kochten zij tot en met september 2012 weer 373,9 ton goud aan. Naar verwachting zal dit nog voor het einde van het jaar stijgen tot zo’n 500 ton. Netto aankopen van centrale banken op deze schaal hebben we sinds de jaren 60 niet meer waargenomen. Wat het meest opvalt is dat het voornamelijk de centrale banken van de opkomende markten zijn. De grootste netto aankopen worden gedaan vanuit de Latijns Amerikaanse landen, Centraal Aziatische landen en het Verre Oosten. Deze landen hielden tot op heden lage goudreseves aan (max 10%). Toch komt daar nu verandering in.

Wij zien dat deze centrale banken massaal hun risico’s aan het spreiden zijn door goud aan te kopen als alternatief voor de dollar en de euro. Brazilië, Kazachstan en Rusland vergrootten daarom afgelopen maand wederom hun reserves. Volgens het IMF kocht Rusland 0,4 ton, Kazachstan 7,5 ton en Brazilië maar liefst 17,2 ton aan. Brazilië, als grootste speler in de Latijns Amerikaanse economie, heeft daarmee zijn goudeigendom voor de tweede maand op rij verhoogd tot 52,5 ton: een recordniveau in de afgelopen 11 jaar. De belangrijkste reden, diversificatie van de internationale reserves en spreiding van valutarisico’s. Door de recente ontwikkelingen in de valutamarkten en de wereldwijde financiële crisis heeft Brazilië des te meer reden om haar bezittingen te diversificeren.


Nog case voor goud
De toename in aankopen van centrale banken, de opkomende Fiscal cliff en verruimende monetaire maatregelingen over de hele wereld versterken allemaal de case voor goud als hedge tegen inflatie en de (systeem)risico’s die de huidige financiele markten met zich meebrengen. Maar wanneer is het verstandig om uit het goud te stappen? Zolang er weinig geïnvesteerd wordt in ondernemerschap en innovatie, het probleem met de toename van het schuldenplafond van de Westerse economieen niet is opgelost, de stagnerende economieën nog niet gaan groeien en we de rente niet gecontroleerd zien toenemen is er een case voor goud.

Keert het tij en gaan de centrale banken weer een prudent beleid voeren door niet keer op keer de geldpers aan te zetten, en zien we dat de economische groei weer toe gaat nemen, dan zullen we zeker een verandering gaan waarnemen op de goudmarkt. Op dat moment zal de aantrekkelijkheid van meer risicodragende beleggingen zoals aandelen weer toenemen ten opzichte van de veilige haven goud. Helaas zijn we nog mijlenver van dat punt verwijderd en zijn er eerlijkheidshalve (misschien mijns inziens) nog geen structurele oplossingen voor de huidige problematiek in het vooruitzicht.